Alkoholowy zespół płodowy ‒ najpoważniejszy skutek picia alkoholu w ciąży

Opublikowany: niedziela, 8 stycznia 2023

Alkohol jest jednym z najpowszechniej występujących w środowisku teratogenów, czyli substancji chemicznych wykazujących szkodliwy wpływ na rozwijający się płód. Spożycie alkoholu przez przyszłą matkę skutkuje u dziecka nieodwracalnymi szkodami. Tymczasem, do spożywania alkoholu w czasie ciąży przyznaje się aż 14-20% kobiet. W dzisiejszym artykule omawiamy najcięższe powikłanie braku abstynencji w trakcie ciąży, jakim jest alkoholowy zespół płodowy. Odpowiadamy też na niezwykle ważne pytanie: czy istnieje bezpieczna dawka alkoholu w ciąży?

Czym jest FAS, czyli alkoholowy zespół płodowy?

FAS (z ang. fetal alcohol syndrome), nazywany również alkoholowym zespołem płodowym, uznawany jest za najcięższe schorzenie wchodzące w skład spektrum płodowych zaburzeń alkoholowych. Jest to zespół wad rozwojowych występujących u dziecka w konsekwencji jego narażenia na toksyczne działanie alkoholu w trakcie życia płodowego. Szacuje się, że każdego roku w Polsce rodzi się blisko 1000 dzieci z FAS, jednak niektórzy badacze twierdzą, że liczba ta jest mocno niedoszacowana.

Wpływ spożycia alkoholu przez przyszłą matkę na rozwijający się płód

Zarówno alkohol, jak i jego toksyczne metabolity, przechodzą swobodnie przez łożysko. Substancje te nie tylko bezpośrednio uszkadzają rozwijający się organizm płodu, ale powodują w nim szereg niekorzystnych zmian epigenetycznych, molekularnych czy komórkowych. Co ważne, alkohol działa teratogennie w przebiegu kilku mechanizmów. Wśród nich wymienia się przede wszystkim:

  • intensywne tworzenie wolnych rodników tlenowych i reaktywnych form azotu;
  • zmniejszenie stężenia NGF, czyli czynnika wzrostu neuronów;
  • zaburzenie neuroprzekaźnictwa w ośrodkowym układzie nerwowym poprzez silne oddziaływanie na receptory GABA i NMDA;
  • upośledzenie tworzenia i funkcjonowania łożyska;
  • zmiany w budowie i liczbie chromosomów.

Jak objawia się alkoholowy zespół płodowy?

FAS to zespół chorobowy o bardzo zróżnicowanym obrazie klinicznym. W literaturze naukowej moża spotkać się jednak z triadą objawów, które są charakterystyczne dla przebiegu alkoholowego zespołu płodowego. Zalicza się do nich:

  • zahamowanie wzrostu ‒ niedobór wagi i wzrostu obserwowany jest u dziecka zarówno w życiu prenatalnym, jak i po urodzeniu;
  • dysmorfię twarzy ‒ najczęściej obserwuje się skrócenie szpary powiekowej, wygładzenie rynienki podnosowej oraz cienką górną wargę;
  • zmiany w obrębie układu nerwowego ‒ wyróżnia się tutaj zaburzenia strukturalne, takie jak małogłowie czy zmniejszenie niektórych struktur mózgu, jak i zaburzenia funkcjonalne, takie jak upośledzenie funkcji poznawczych czy obniżenie ilorazu inteligencji.

Spożywanie przez ciężarną alkoholu wiąże się z licznymi zaburzeniami w obrębie niemal każdego układu. U dzieci narażonych w życiu płodowym na toksyczne działanie alkoholu obserwuje się częściej wrodzone wady serca, narządu wzroku i słuchu, przewodu pokarmowego czy układu moczowego. Alkoholowy zespół płodowy najczęściej wiąże się z trwałą niepełnosprawnością i wymaga wielu lat specjalistycznej rehabilitacji i terapii.

Czy istnieje bezpieczna dawka alkoholu w ciąży?

Badania statystyczne wykazały, że blisko ⅓ Polaków spotkała się z opinią, że kobiety ciężarne powinny regularnie pić niewielkie ilości czerwonego wina, które znane jest ze swoich właściwości prozdrowotnych. Pogląd taki najczęściej przekazywany jest przez znajomych i członków rodziny, choć w rzadkich przypadkach można taką informację uzyskać od lekarza. Rozwiewamy jednak tę plotkę ‒ nie istnieje bezpieczna dawka alkoholu w ciąży, a kobiety ciężarne powinny utrzymywać całkowitą abstynencję. Dlaczego? Szacuje się, że wypicie zaledwie 50 g czystego alkoholu w ciąży skutkuje obumarciem aż 20 milionów neuronów u dziecka. Świadczy to o tym, że nawet niewielka dawka alkoholu może wywołać nieodwracalne szkody w rozwijającym się organizmie.

Planujesz ciążę? Najlepszym rozwiązaniem jest całkowita abstynencja!

Alkohol wpływa negatywnie na rozwijający się płód na każdym etapie ciąży, także w jej początkowych dniach. Specjaliści zalecają zatem by kobiety w wieku rozrodczym, a zwłaszcza kobiety starające się o dziecko, całkowicie zrezygnowały ze spożycia alkoholu. Co jednak w przypadku, gdy osiągnięcie abstynencji jest dużym wyzwaniem, a przyszła mama zmaga się z problemem alkoholowym? Wtedy warto odłożyć decyzję o poczęciu dziecka do czasu, aż uzyska ona niezbędną pomoc.

Jak poradzić sobie z uzależnieniem od alkoholu?

Osoby zmagające się z uzależnieniem od alkoholu w pierwszej kolejności powinny podjąć się psychoterapii uzależnień. Jest to metoda o największej, udowodnionej naukowo skuteczności. Terapia alkoholowa umożliwia poznanie przyczyn alkoholizmu, a także wykształcenie prawidłowych mechanizmów radzenia sobie z głodem alkoholowym. W przypadku długotrwałego nadużywania alkoholu, przed rozpoczęciem terapii uzależnień warto skorzystać z detoksu alkoholowego. Jego głównym celem jest prewencja wystąpienia alkoholowego zespołu abstynencyjnego, choć pomaga on również poprawić samopoczucie chorego.

Jednym z najważniejszych warunkó procesu terapeutycznego jest utrzymanie całkowitej abstynencji. Zachowanie trzeźwości jest dla alkoholików ciężkie, zwłaszcza w pierwszych tygodniach terapii alkoholowej. Zmotywowane osoby mogą wtedy sięgnąc po wszywkę alkoholową, która jest doskonałą metodą wspierającą. Ułatwia ona chorym utrzymanie abstynencji, poprzez wykształcenie lęku przed negatywnymi konsekwencjami spożycia alkoholu.

Masz problem z alkoholem? Pomożemy Ci z detoksem alkoholowym i zaszyciem!

Zastanawiasz się, jak bezpiecznie przerwać ciąg alkoholowy? A może masz problem z utrzymaniem abstynencji i zastanawiasz się nad zaszyciem alkoholowym? Nasi specjaliści pomogą Ci postawić pierwsze kroki w walce z nałogiem! W KacDoktorze specjalizujemy się w detoksie alkoholowym i wszywaniu Esperalu. W naszym gabinecie spotkasz doświadczonych lekarzy i ratowników medycznych, którzy w miłej i komfortowej atmosferze poprawią Twoje zdrowie i samopoczucie.

Jak skorzystać z naszych usług? To banalnie proste! Wystarczy, że skontaktujesz się z nami telefonicznie, by ustalić dogodny termin wizyty. Chcesz skorzystać z detoksu alkoholowego, jednak nie masz siły lub czasu, by samodzielnie przyjechać do naszego gabinetu? Żaden problem! Z myślą o takich problemach oferujemy usługę odtrucia alkoholowego z dojazdem do domu pacjenta. Warto podkreślić, że jest ona dostępna całodobowo, w każdy dzień tygodnia!

Pamiętaj, że alkohol wykazuje toksyczne działanie na organizm człowieka! Chroń siebie i swoje dziecko!

Umów wizytę domową, niedługo przyjedziemy. 24h / 7 dni w tygodniu. Zadzwoń: 511 833 844